Eurobank: Οι προϋποθέσεις για δημοσιονομικά ισορροπημένες δράσεις - Πόσο αντέχει η οικονομία

Οι δημοσιονομικά ισορροπημένες δράσεις είναι εφικτές και δεν θα απειλήσουν τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας με την προϋπόθεση ότι η ελληνική οικονομία θα συνεχίζει να ανακάμπτει, αναφέρει η η έρευνα της Eurobank «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ».

Τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία

Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία που δημοσίευσε το Υπουργείο Οικονομικών στις 30 Απριλίου 2024, για το πρώτο τρίμηνο του 2024 (Ιαν.-Μάρτ. 2024 το συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού κατέγραψε έλλειμμα 0,08 δισ. ευρώ σε τροποποιημένη ταμειακή βάση Το έλλειμμα υπερέβη τον αντίστοιχο στόχο του προϋπολογισμού του 2024 για το Α’ τρίμηνο 2024 κατά 0,74 δισ. ευρώ ή -90.6%.

Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέγραψε πλεόνασμα 2,99 δισ. ευρώ έναντι στόχου 2,13 δισ. ευρώ για το Α’ τρίμηνο 2024, δηλαδή βελτιωμένο κατά €0,85 δισ. ευρώ ή 40,0%. Αυτή η διαφορά, πέρα από την συγκράτηση των δαπανών κατά 0,34δισ. ή -2.0% έναντι του αντίστοιχου στόχου του Προϋπολογισμού για το Α΄τρίμηνο 2004, μπορεί εν μέρει να αποδοθεί, όπως αναφέρει η έρευνα α) στα έσοδα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που όμως δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα του Προϋπολογισμού σε δημοσιονομικούς όρους, και β) στα φορολογικά έσοδα ύψους 0,65 δισ. ευρώ που προήλθαν από το 2023 και συνεπώς δεν λογίζονται στα δημοσιονομικά αποτελέσματα του 2024.

Το δημοσιονομικό ισοζύγιο

Σύμφωνα με τα στοιχεία Γενικής Κυβέρνησης που δημοσίευσε το υπουργείο Οικονομικών στις 3 Μαΐου 2024, το δημοσιονομικό ισοζύγιο ανήλθε στο -1,0 δισ το Α’ τρίμηνο 2024, αυξημένο κατά 99.7% σε ετήσια βάση. Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο ανήλθε στα 1,9 δισ., μειωμένο κατά 17,7% σε ετήσια βάση. Τα συνολικά έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθαν στα 24 δισ., μειωμένα κατά -1.7% σε ετήσια βάση ενώ οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν στα 22.6 δις., μειωμένες κατά 1,4% σε ετήσια βάση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης για το Α’ τρίμηνο 2024, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις συμπεριλαμβανομένων των ληξιπρόθεσμων επιστροφών φόρων που είναι δυνατόν να πιστωθούν στους δικαιούχους, ανέρχονται σε 3,02 δισ., αυξημένες κατά 17.2% σε σχέση με το τέλος του 2023 Με την εξαίρεση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τους ΟΤΑ, όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες καταγράφουν αύξηση σε σχέση με το τέλος του 2023. Στις περισσότερες των περιπτώσεων η αύξηση αυτή είναι πιθανό να είναι συγκυριακή. Το ενδιαφέρον όμως επικεντρώνεται στις οφειλές των νοσοκομείων που το Α’ τρίμηνο 2024 ανέρχονταν σε 1,32 δισ. και αποτελούσαν το 48,1% του συνόλου των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Οι εν λόγω υποχρεώσεις παρουσίασαν αύξηση 10% σε σχέση με το τέλος 2023. Αν και η εν λόγω αύξηση είναι σημαντική, δεν αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου μιας και στις οφειλές προς τα νοσοκομεία εμφανίζονται τα μικτά ποσά και υφίσταται υποχρέωση από τους προμηθευτές για rebate & clawback που δεν έχει συμψηφιστεί ακόμη. Οι καθαρές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσοκομείων είναι σημαντικά χαμηλότερες.

Ο στόχος του προϋπολογισμού

Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό 2024, ο στόχος για το πρωτογενές δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2024 ανέρχεται σε 2,1%ΑΕΠ (πρωτογενές πλεόνασμα). Επιπλέον, σύμφωνα με τα συνοπτικά στοιχεία που δημοσίευσε το Υπουργείο Οικονομικών σχετικά με το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης:

· Το δημοσιονομικό ισοζύγιο (Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης) εκτιμάται στο -1,2 %ΑΕΠ το 2024 και αναμένεται στο -0,9%ΑΕΠ το 2025.

· Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο εκτιμάται στο 2,1%ΑΕΠ το 2024 και αναμένεται επί- σης στο 2,1%ΑΕΠ το 2025.

· Το δημόσιο χρέος εκτιμάται στο 152,7%ΑΕΠ το 2024 (από 161,9%ΑΕΠ το 2023) και αναμένε- ται στο 146,3%ΑΕΠ το 2025 (Σχήμα 3).

· Το αποθεματικό ρευστότητας (cash buffer), στο τέλος Μαρτίου 2024 ανερχόταν στα 36,5 δισ. Μέρος του αποθεματικού αναμένεται να χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση του χρέ- ους τα επόμενα χρόνια.

Σχήμα 3: Δημοσιονομικά Στοιχεία Γενικής Κυβέρνησης (%ΑΕΠ, 2007-2025)

Οι παραπάνω δημοσιονομικοί στόχοι περιλαμβάνουν την εφαρμογή μέτρων στήριξης της οικονομίας συνολικού ύψους 2,4 δισ. για την περίοδο 2024-2025, καθώς και σε αυξημένες επενδύσεις μέσω του ΠΔΕ, το οποίο θα αυξηθεί κατά 0,4 δισ.

Oι προβλεπόμενες και οι νέες δράσεις

Οι δράσεις για το 2024 περιλαμβάνουν παρεμβάσεις συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, στον Προϋπολογισμό 2024 προβλέπονται ήδη:

• Η αύξηση του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων με εκτιμώμενο ετήσιο κόστος 0,9 δισ.
• Η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά με κόστος 0,14 δισ.
• Η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με κόστος 0,04 δισ.
• Η επέκταση του επιδόματος μητρότητας σε αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες με κόστος 0,04 δισ.
• Η αύξηση των συντάξεων με κόστος 0,5 δισ.

Οι νέες δράσεις που θα εφαρμοστούν το 2024 και δεν περιέχονταν στον Προϋπολογισμό 2024 περιλαμβάνουν:

• Την αύξηση του επιδόματος γέννησης με κόστος 0,1 δισ.
• Την αύξηση της αποζημίωσης των εφημεριών των ιατρών με κόστος 0,05 δισ.
• Την επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με κόστος 0,1 δισ.

Παράλληλα, το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα αυξηθεί κατά 0,4 δισ., φτάνοντας συνολικά τα 2,41 δισ.

Τα μέτρα για το 2025, συνολικού ύψους 0,9 δισ., (με δεδομένο ότι δεν θα γίνουν αλλαγές μέχρι τον Σεπτέμβριο 2024) περιλαμβάνουν:

• Τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών με κόστος 0,2 δισ.
• Την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος με κόστος 0,1 δισ.
• Τη μονιμοποίηση της επιστροφής του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο με κόστος 0,1 δισ.
• Την παράταση της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές με κόστος 0,02 δισ.
• Την αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος με κόστος 0,02 δισ.
• Την αύξηση των συντάξεων βάσει του ΑΕΠ και του πληθωρισμού με κόστος 0,4 δισ.

Συμπερασματικά, καταλήγει η μελέτη, με δεδομένο ότι οι μακροοικονομικές προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα επαληθευθούν (μεταξύ άλλων ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ στο 2.5% και στο 2.6% για το 2025 και το 2026 αντίστοιχα, πληθωρισμός στο 2,6% και στο 2,0% για το 2025 και το 2026 αντίστοιχα, κτλ), η συνεχιζόμενη οικονομική ανάκαμψη είναι δυνατόν να συνοδευθεί από δημοσιονομικά ισορροπημένες δράσεις, διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο, τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας.