Αποκάλυψη: Ετσι θα γίνει η ελάφρυνση του χρέους και τι σημαίνει για την τσέπη μας
Του Νίκου Καρούτζου
Η πρόταση αυτή προβλέπει επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους προς τους Ευρωπαίους δανειστές μας (το ΔΝΤ δεν περιλαμβάνεται) κατά 9 χρόνια χωρίς μείωση επιτοκίων σε συνδυασμό με ένα χρηματοδοτικό μαξιλάρι ασφαλείας σε περίπτωση απρόοπτης επιδείνωσης της κατάστασης που θα σημάνει ανάγκη πρόσθετων κεφαλαίων και αδυναμίας της Ελλάδας να αντλήσει χρήματα από τις διεθνείς αγορές.
Η πρόταση την οποία υπέβαλε η κυβέρνηση έχει εκπονηθεί από ομάδα τραπεζιτών-τεχνοκρατών προβλέπει ότι η πρώτη αποπληρωμή των δανείων που έχουν ληφθεί στα πλαίσια του Μνημονίου από πλευράς Ευρώπης να μεταφερθεί στις αρχές της δεκαετίας του 2030. Ταυτόχρονα προβλέπει να υπάρχει εκ των προτέρων ποσό πιστωτικής διευκόλυνσης (πιθανότατα μέσω του ESM) για να αποφευχθούν τυχόν περιπέτειες από αδυναμία της Ελλάδας στο προσεχές μέλλον να εκδώσει ομόλογα.
Η πρόταση που έχει υποβληθεί περιλαμβάνει και την καθοδική αναθεώρηση των στόχων που έχουν τεθεί για το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων ως το 2020 και ενώ γίνεται αποδεκτή και η διατήρηση ενός καθεστώτος επιτήρησης ποιο χαλαρού από το σημερινό. Μάλιστα για την επιτήρηση αυτή έχει βρεθεί και η ονομασία post programme surveillance δηλαδή σε ελεύθερη μετάφραση Επιτήρηση μετά το Μνημόνιο ώστε να σηματοδοτείται και πολιτικά αλλά και ψυχολογικά για τις αγορές η έξοδος της Ελλάδας από το μνημόνιο.
Με βάση την ελληνική πρόταση η μετάθεση της αποπληρωμής των δανείων κατά 9 έτη με έναρξη αποπληρωμής μετά από 2030 σε συνδυασμό με την μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημοσιονομική χαλάρωση ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην οικονομία (ειδικά και μέσω νέας μείωσης της φορολογίας) και να επιτευχθούν υψηλότεροι των σήμερα προβλεπόμενων ρυθμοί ανάπτυξης. Η χαλάρωση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη αν ληφθεί υπό όψιν το αίτημα της Ελλάδας για υιοθέτηση νέων παροδοχών σε σχέση με το πρωτογενές πλεόνασμα και σε σχέση με το ρυθμό ανάπτυξης κατά τα εφαρμοζόμενα σε Ισπανία και Πορτογαλία.
Ταυτόχρονα εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει τη δυνατότητα να εκδίδει 10ετή ομόλογα αλλά και 15ετή (τουλάχιστον την ερχόμενη διετία) καθώς οι αγορές θα γνωρίζουν ότι δε υπάρχουν έως το 2032 υποχρεώσεις προς τους Ευρωπαίους δανειστές και άρα θα είναι πιο εξασφαλισμένη η αποπληρωμή των ομολόγων αυτών στη λήξη τους. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία ειδικά στην παρούσα φάση για τη χρηματοδότηση των υποχρεώσεων της χώρας από λήξεις ομολόγων που κατέχουν οι Ευρωπαϊκές Κεντρικές Τράπεζες.
Προκειμένου να γίνει κατανοητή η ουσία της πρότασης θα πρέπει να ληφθεί υπό όψιν ότι ως το 2022 η Ελλάδα έχει μπροστά της υποχρεώσεις μόνο από τις λήξεις ομολόγων που δεν συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση χρέους του 2012( το γνωστό PSI+) και των οποίων η ονομαστική αξία είναι μόλις 3 δις ευρώ καθώς επίσης και από ομόλογα που διακρατούν ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες, οι οποίες όμως επιστρέφουν στην Ελλάδα τα κέρδη όταν η Ελλάδα αποπληρώνει τα ομόλογα αυτά. Δηλαδή επιστρέφουν τη διαφορά από την τιμή που τα είχαν αγοράσει (κάτω από 60% της ονομαστικής αξίας) και την τιμή εξόφλησης στη λήξη το 100%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ως το τέλος του 2015 οι μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας είναι της τάξεως των 43 δις ευρώ. Από αυτά τα 18-20 δις Ευρώ είναι έντοκα και μέρος των οποίων μπορεί να αναχρηματοδοτηθεί με νέα έντοκα ή να μετατραπεί μέσω ανταλλαγής σε μεσοπρόθεσμα ομόλογα τριετούς και πενταετούς διάρκειας όπως έγινε ήδη με ένα μικρό ποσό 1 δις Ευρώ.
Ουσιαστικά το ποσό που απομένει είναι περίπου 20 δις ευρώ. Και εδώ σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξουν τα 11,5 δις Ευρώ του ΤΧΣ. Για να διαπιστωθεί όμως αν τα κεφάλαια αυτά είναι αναγκαία θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία των stress tests των ελληνικών τραπεζών. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι το ποσό θα είναι απολύτως διαχειρίσιμο και δεν θα χρειαστούν κεφάλαια από το ΤΧΣ. Αυτό θα απελευθερώσει την κυβέρνηση να ζητήσει την αποδέσμευση των 11,5 δις Ευρώ και την ένταξή τους στο μαξιλάρι χρηματοδότησης του νέου προγράμματος. Το μαξιλάρι αυτό θα είναι αποκλειστικά Ευρωπαϊκό με πιθανότερη τη χρήση του ESM.
Ουσιαστικά με τα 11,5 δις Ευρώ του ΤΧΣ και την άντληση των υπολοίπων κεφαλαίων από τις αγορές καλύπτεται το σύνολο του χρηματοδοτικού κενού του 2015 χωρίς οι Ευρωπαίοι να αναγκαστούν να εκταμιεύσουν έστω και ένα πρόσθετο Ευρώ, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό και σε πολιτικό επίπεδο. Μπορεί όμως να μην χρειαστεί καν το μαξιλάρι ασφαλείας καθώς είναι αναμενόμενο ότι η αποδοχή της ελληνικής πρότασης από τους Ευρωπαίους θα οδηγήσει σε ράλι τις αγορές ομολόγων αλλά και σε άμεσες αναβαθμίσεις του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους. Άλλωστε δεν φαίνεται να είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης σε ομιλία του στο road show της ΕΧΑΕ στο Λονδίνο μόλις πριν λίγες ημέρες έθεσε ως στόχο της Ελλάδας να έχει πιστοληπτική διαβάθμιση ΒΒΒ+ το Μάιο του 2015. Αυτό όμως γίνεται μόνο με λύση η οποία δεν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί πριν το Δεκέμβριο ώστε να απελευθερωθούν οι οίκοι αξιολόγησης.
Η Ελλάδα πάντως μαζί την πρόταση για το χρέος ζητά να εξαιρεθούν από την αξιολόγηση της τρόικας τον επόμενο μήνα τα προαπαιτούμενα που είναι δύσκολο να ψηφισθούν στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία και γι αυτό κάνει λόγο για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων ακόμα και μετά τη λήξη του Μνημονίου. Θα δεσμευθεί όμως στους Ευρωπαίους ότι οι μεταρρυθμίσεις θα τρέξουν μετά την έξοδο από το Μνημόνιο και στην περίοδο της μετά Μνημονίου επιτήρησης. Μια επιτήρηση που είναι αναπόφευκτη αν ληφθεί υπό όψιν τι ακριβώς έγινε σε Ιρλανδία και Πορτογαλία αμέσως μόλις εξήλθαν από τα προγράμματα στήριξης.
Από την εφημερίδα Παραπολιτικά